शासकीय दंत महाविद्यालय व रुग्णालयातील बाह्यरुग्ण विभाग (OPD) हा दंत व तोंडाच्या आरोग्याशी संबंधित विविध आजारांचे निदान, उपचार व प्रतिबंधासाठी रुग्णांना दाखल न करता दिल्या जाणाऱ्या सेवा पुरवतो. या सेवा विशेषज्ञ दंतचिकित्सक आणि प्रशिक्षित विद्यार्थ्यांच्या मार्गदर्शनाखाली दिल्या जातात.

• नोंदणी कक्ष: नवीन आणि जुन्या रुग्णांसाठी नोंदणी व वेळापत्रक मिळवणे.
• प्राथमिक तपासणी: तोंडाची प्राथमिक तपासणी करून रुग्णास संबंधित विभागात पाठवले जाते.

विशेष विभागांची तपासणी सेवा:

• तोंडातील आजारांचे निदान व एक्स-रे सुविधा
• दात भरणे, रूट कॅनॉल ट्रीटमेंट
• डेंचर्स, कृत्रिम दात, क्राउन आणि ब्रिज
• हिरड्यांची उपचारपद्धती, स्केलिंग
• वाकडे दात सरळ करण्यासाठी ब्रेसेस
• दात काढणे, किरकोळ शस्त्रक्रिया
• मुलांसाठी दंतसेवा
• समाजाभिमुख दंत आरोग्य जनजागृती
• अचूक निदानासाठी रेडिओग्राफिक सेवांचा समावेश.
• आवश्यक औषधे व उपचारानंतरच्या काळजीसाठी सूचना दिल्या जातात.
• आवश्यक असल्यास पुढील वेळ दिली जाते किंवा रुग्णास तज्ज्ञांकडे पाठवले जाते.

सेवेचे वेळापत्रक:

• सामान्यतः सोमवार ते शनिवार, सकाळी ठराविक वेळेत सेवा दिली जाते.
• काही ठिकाणी आपत्कालीन दंतसेवाही उपलब्ध असते.

सेवेचा उद्देश:
सर्वसामान्य नागरिकांना परवडणाऱ्या दरात, दर्जेदार आणि सहज उपलब्ध होणाऱ्या दंत उपचार सेवा पुरवणे.

अंतर्गत रुग्ण सेवा (IPD - In-Patient Department) म्हणजे अशा रुग्णांसाठीची सेवा जी दवाखान्यात भरती करून उपचार घेण्याची आवश्यकता असते, विशेषतः मोठ्या शस्त्रक्रिया किंवा जटिल दंत समस्यांसाठी.

• विशेषतज्ञ सेवा: दंत शस्त्रक्रिया, जबड्याचे विकार, तोंडाच्या कर्करोगाचे निदान व उपचार, अपघातांमधील जबड्याचे फ्रॅक्चर, आदी साठी तज्ज्ञ डॉक्टरांकडून सेवा.
• ऑपरेशन थिएटर (OT): आधुनिक उपकरणांनी सज्ज, मोठ्या दंत व तोंडाच्या शस्त्रक्रिया करण्यासाठी सुविधा.
• ICU व मॉनिटरिंग: जास्त गंभीर रुग्णांसाठी आयसीयू सुविधा (काही कॉलेजमध्ये उपलब्ध असते).
• तपासण्या व सहाय्यक सेवा: रक्ततपासणी, एक्स-रे, OPG, CBCT इत्यादी आधुनिक निदान सुविधा.
• नर्सिंग व आरोग्यसेवक: रुग्णांची नियमित निगा राखणारे प्रशिक्षित कर्मचारी.
• औषधे व आहार: गरजेनुसार औषधे व रुग्णाच्या स्थितीनुसार आहार पुरवला जातो.
• डिस्चार्ज व फॉलो-अप: उपचारानंतर रुग्णाला घरी सोडले जाते व पुढील तपासणीसाठी वेळ दिला जातो.

उपलब्ध सुविधा:

• ओरल अँड मॅक्सिलोफेशियल सर्जरी वॉर्ड – जबड्याच्या शस्त्रक्रियेसाठी
• स्पेशल डेंटल चेअर्स व बेडस् – रुग्णांच्या सोयीसाठी
• इंटरनल मेडिसिन किंवा जनरल हॉस्पिटल लिंकअप – जर दंत उपचारांसोबत वैद्यकीय उपचार आवश्यक असतील तर.

सेवेचा उद्देश:

• गंभीर दंत व तोंडाच्या आजारांसाठी सखोल उपचार, सतत निरीक्षण व सुरक्षित शस्त्रक्रिया सेवा पुरवणे.
• हवे असल्यास याचे रुग्णालयासाठी औपचारिक डॉक्युमेंट, अहवाल, किंवा प्रेझेंटेशन स्वरूपातही तयार करून देता येईल.