शासकीय आयुर्वेद महाविद्यालयातील बाह्यरुग्ण विभाग (OPD) हे रुग्णांना दाखल न करता आयुर्वेदिक उपचार व सेवा देणारे केंद्र आहे. येथे आयुर्वेदाच्या पारंपरिक पद्धतींनी रोगांचे निदान, उपचार आणि प्रतिबंध केले जातात.

• नोंदणी कक्ष: नवीन तसेच पुनरागमन रुग्णांची नोंदणी केली जाते.
• परामर्श: आयुर्वेद वैद्यांकडून सविस्तर इतिहास, तपासणी आणि आयुर्वेदिक तत्त्वांवर आधारित निदान केले जाते.
• विशेष विभाग:
  • सामान्य आयुर्वेदिक उपचार – सामान्य आजारांसाठी
  • पंचकर्म उपचार – शुद्धीकरण प्रक्रियेचे उपचार
  • कायचिकित्सा – आंतरिक आजारांचे उपचार
  • शल्यतंत्र – शस्त्रक्रियात्मक उपचार
  • शलाक्यतंत्र – कान-नाक-घसा, डोळे व दंतसंबंधित उपचार
  • बालरोग – बालरोगांसाठी आयुर्वेदिक सेवा
  • रसायन व वाजीकरण – पुनरुज्जीवन व प्रजनन उपचार
• उपचार पद्धती: अभ्यंग (मालिश), स्वेदन (वाफ उपचार), नेस्य (नाकाने औषध देणे), बस्ती (एंजना) इत्यादी स्थानिक आणि संपूर्ण शरीर उपचार.
• औषधालय: पारंपरिक आयुर्वेदिक औषधे तयार व वितरण.
• निदान सहाय्य: आयुर्वेदिक तपासणी उपकरणे आणि काही आधुनिक सहायक तपासण्या.
• आरोग्य शिक्षण व मार्गदर्शन: आहार, जीवनशैली आणि प्रतिबंधक उपायांबाबत माहिती.
• फॉलोअप सेवा: दीर्घकालीन रुग्णांच्या नियमित तपासण्या व उपचार समायोजन.
• सेवेचे वेळापत्रक:सामान्यतः सोमवार ते शनिवार, सकाळ सेवा उपलब्ध.

सेवेचा उद्देश:
परंपरागत आयुर्वेदिक तत्त्वांवर आधारित सुलभ, प्रामाणिक आणि सर्वांगीण आयुर्वेदिक उपचार प्रदान करणे, जेणेकरून आरोग्य टिकवून ठेवता येईल व रोगांचा उपचार होऊ शकेल.

शासकीय आयुर्वेद महाविद्यालयातील अंतर्गत रुग्ण विभाग (IPD) हे रुग्णांना आयुर्वेदिक उपचारासाठी दाखल करून सातत्यपूर्ण व सखोल उपचार देणारे विभाग आहे. ज्या रुग्णांना वेळोवेळी उपचारांसाठी व तपासणीसाठी आयुर्वेद रुग्णालयात राहावे लागते, त्यांना येथे सेवा दिली जाते.

• रुग्ण भरती: डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार रुग्णांना IPD मध्ये भरती केले जाते.
• दैनंदिन उपचार: पंचकर्म (वमन, विरेचन, बस्ति, नस्य, रक्तमोक्षण) व अभ्यंग, स्वेदन, शिरोधारा इत्यादी विविध पारंपरिक आयुर्वेदिक उपचारांद्वारे सातत्यपूर्ण सेवा दिली जाते.
• तज्ञ वैद्यकीय निरीक्षण: आयुर्वेद तज्ज्ञ डॉक्टर, नर्सिंग स्टाफ व परावैद्यकीय स्टाफ यांच्याकडून नियमित तपासणी व उपचार.
• औषधालय सेवा: उपचारासाठी आवश्यक अशा औषधांचे नियोजन व पुरवठा.
• आहार व जीवनशैली मार्गदर्शन: रुग्णांच्या प्रकृतीनुसार योग्य आहार व जीवनशैली बदलांचे मार्गदर्शन.
• विशेष उपचार व शस्त्रक्रिया: क्षारसूत्र, उत्तर बस्ति इत्यादी विशेष उपचार व आवश्यक असल्यास शस्त्रक्रिया.
• डिस्चार्ज व फॉलो-अप: उपचार पूर्ण झाल्यावर रुग्णाला घरी सोडले जाते व पुढील तपासणीसाठी वेळ दिला जातो.

सेवेचा उद्देश:
रुग्णांना आयुर्वेदाच्या प्राचीन व वैज्ञानिक उपचार पद्धतींच्या माध्यमातून सातत्याने सुरक्षित आणि प्रभावी आयुर्वेदिक वैद्यकीय सेवा पुरवणे.